Full HD, Ultra HD, 1080p ve 4K ekran çözünürlükleri
Bir televizyon, ekran ya da ev sinema sistemi alırken FHD ve UHD terimlerine rastlamak mümkün. Bunun yanında 720p, 1080i ve 1080p gibi sayılar da görülebilir. Bu terimler, bir ekranın fiyatını ve kalitesini etkilediği için önemlidir. Her iki çözünürlüğü inceledik ve en iyi seçimi yapabilmen için önemli noktaları derledik.
Genel Karşılaştırma
1080p / FHD
- Full High Definition (Tam Yüksek Çözünürlük) olarak adlandırılan 1080p çözünürlüğü içerir.
- 1.920 x 1.080 pikselden oluşur.
- Yüksek çözünürlük (HD) terimiyle karışmaması gerekir. HD, 720p (1.280 x 720) ve 1080i (1.920 × 1.080, geçmeli tarama) çözünürlüklerini de kapsar.
- 1080p, geçmeli tarama kullanan 1080i ile aynı piksel sayısına sahiptir. Ancak, 1080p ilerlemeli tarama yöntemi sayesinde hareketli sahnelerde daha iyi sonuç verir.
- Genellikle küçük televizyonlarda bulunur.
4K / UHD
- 4K UHD ve 8K UHD çözünürlüklerini kapsar.
- 4K UHD: 3.840 x 2.160 pikselden oluşur.
- 8K UHD: 7.680 x 4.320 piksel içerir.
- Teknik olarak, 4K UHD tam olarak 4K çözünürlüğü değil. (Gerçekte 4K, 4.096 x 2.160 piksel.)
- 4K UHD, FHD’nin dört katı piksel içerir ve ilerlemeli tarama yöntemi kullanarak hareketleri daha doğru yansıtır.
- Büyük televizyonlarda yaygın olarak bulunur.
Görüntü kalitesi açısından UHD, FHD’ye kıyasla daha yüksek çözünürlük sunar. Ancak, UHD fiyat açısından daha yüksek. Bütçeye öncelik veriliyorsa, FHD de oldukça iyi bir görüntü deneyimi sağlar. Büyük ekranlarda UHD farkı daha belirgin hale gelir.
FHD ve UHD’nin Tanımları
1080p çözünürlüğüne sahip televizyonlar FHD olarak adlandırılır. FHD (Full HD), 1.920 piksel genişlik ve 1.080 piksel yükseklik içerir. Toplamda 2.073.600 piksel (yaklaşık 2 megapiksel) bulunur. 1080p’de “p”, ilerlemeli taramayı ifade eder. Bu, her piksel sırasının ardışık olarak tarandığı anlamına gelir. Buna karşılık 1080i’de, pikseller sırayla taranır ve bu durum hareket bulanıklığına neden olabilir.
UHD (Ultra HD), bazen 4K olarak adlandırılsa da tam olarak 4K çözünürlüğü ifade etmez. Yaygın UHD türleri 4K UHD ve 8K UHD’dir. İkisi de ilerlemeli tarama yöntemi kullanır. 4K UHD, 3.840 x 2.160 piksel içerir ve toplam 8.294.400 piksel (yaklaşık 8 megapiksel) sunar. 8K UHD ise 7.680 x 4.320 piksel ile yaklaşık 33 megapikselden oluşur.
Gerçek 4K, 4.096 x 2.160 piksel olup, genişlik olarak biraz daha fazladır. Toplam piksel sayısı 8.847.360’tır. Bu çözünürlük genellikle sinema sektöründe kullanılır.
UHD, FHD’ye kıyasla iki katı satır ve sütun içerir. Yani, dört FHD görüntüsü bir UHD ekranına sığabilir. Böylece, genel çözünürlük iki katına çıkmış olur.
UHD televizyonlarda genellikle LCD (LED/LCD, QLED dahil) veya OLED teknolojileri bulunur. UHD’nin temel özelliği çözünürlük olsa da, HDR ve geniş renk gamı gibi ek teknolojiler sayesinde görüntü kalitesi daha da geliştirilmiştir.
FHD ve UHD İçin İçerik Seçenekleri
1080p / FHD
- Blu-ray disk: Blu-ray içerikleri genellikle 1080p formatında sunulur.
- Dijital içerik platformları: Netflix ve Hulu gibi platformlar, abonelik planlarına göre farklı çözünürlük seçenekleri sunar.
- Televizyonlar ve ekranlar: Piyasada bulunan çoğu televizyon, monitör ve ekran FHD desteği içerir.
- Dijital kameralar: Çoğu fotoğraf makinesi, aynasız ve DSLR modelleri, web kameraları ve dizüstü bilgisayar kameraları en az 1080p çözünürlük sunar.
- Oyun konsolları: Çoğu oyun konsolu FHD’yi destekler ancak bazı oyunlar daha düşük çözünürlükte işlenir ve FHD’ye yükseltilir.
- Mobil cihazlar: Birçok üst segment akıllı telefon ve tablet, tam 1080p çözünürlük içerir.
4K / UHD
- UHD Blu-ray disk: 4K içerikleri izlemek için UHD Blu-ray oynatıcı ve uyumlu diskler gerekir.
- Kablo ve uydu yayınları: Comcast ve Altice, sınırlı UHD içerikler sunar. Uydu servislerinde DirecTV ve Dish Network üzerinden UHD içeriklere ulaşılabilir.
- UHD akış hizmetleri: Netflix, Amazon Prime Video ve Fandango at Home gibi platformlar bazı UHD içerikler sunar. Akış cihazları (Roku, Amazon Fire TV, Apple TV, Google Chromecast) ve bazı UHD akıllı televizyonlar üzerinden izlenebilir. Kararlı bir görüntü için 15 ila 25 Mbps internet hızı önerilir.
FHD veya UHD içerik izlemek için kullanılan tüm platformların ve bağlantıların uyumlu olması gerekir. Yani, televizyonun, içeriğin, HDMI kablosunun, internet hızının ve medya oynatıcısının FHD veya UHD desteklemesi bu noktada önemlidir.
Kullanılabilen Bağlantılar ve Kablolar
1080p / FHD İçin
- Yüksek hızlı HDMI kablosu.
- Bileşen video bağlantısı (2011’den sonra SD çözünürlükle sınırlandırılmış).
- USB.
- Ethernet.
- Wi-Fi.
- Chromecast / Amazon Fire TV Stick.
4K / UHD İçin
- Yüksek hızlı HDMI kablosu.
- USB.
- Ethernet.
- Wi-Fi (yüksek hız gerektirir).
- Chromecast / Amazon Fire TV Stick (yüksek hız gerektirir).
İçeriklerin doğal çözünürlüğünde görüntülenmesi için doğru bağlantıların kullanılması gerekir. Çoğu ekranda ek bağlantı seçenekleri de bulunuyor.
Kablolu Bağlantılar
HDMI: HDMI, FHD ve UHD kaynak cihazları için standart kablolu bağlantı protokolüdür. Dört çeşit HDMI kablosu bulunur, ancak FHD ve UHD için yüksek hızlı olan gereklidir. Yüksek hızlı HDMI kabloları, FHD ve UHD içeriklerini taşıyabilir ve Blu-ray oynatıcılar, medya oynatıcılar, uydu ve kablo kutuları, oyun konsolları, bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlarla uyumludur.
DisplayPort, DVI veya VGA bağlantısına sahip cihazlar, adaptör ya da dönüştürücü kablo kullanarak FHD veya UHD televizyonların HDMI girişine bağlanabilir. Televizyonlarda DisplayPort bağlantısı yaygın değil, ancak bazı eski FHD ve UHD modellerinde DVI veya VGA girişleri bulunabilir.
Kompozit Video: VCR, DVD kaydedici, analog kameralar ve HDMI çıkışı olmayan DVD oynatıcılar gibi analog cihazlar, çoğu FHD ve UHD televizyona kompozit video bağlantısı kullanarak bağlanabilir. Ancak bu bağlantı yalnızca standart çözünürlük (480i) ile çalışır. Kompozit video bağlantıları, HD çözünürlükte analog ya da dijital sinyalleri iletemez.
Bileşen Video: Üç RCA konektörü (kırmızı, yeşil ve mavi) kullanarak bağlantı sağlar. Bu bağlantı, 1080p çözünürlüğe kadar görüntü aktarımı için geliştirilmiş. Ancak 2011’den itibaren bu bağlantı protokolü sadece standart çözünürlük (SD) destekliyor.
USB: Birçok FHD ve UHD televizyon en az bir USB portuna sahiptir. Bazı televizyonlarda bu giriş yalnızca servis amaçlı, ancak çoğu model, USB bellek kullanarak fotoğraf, video ve ses dosyalarını oynatabilir.
Bazı akıllı FHD ve UHD televizyonlar, menülerde gezinmek için USB klavye veya fare bağlanmasına izin verir. Bu özellik, uygulamalarda gezinmeyi ve giriş bilgilerini girmeyi kolaylaştırır.
Ethernet: Bazı akıllı FHD ve UHD televizyonlarda bulunur. Ethernet (LAN) bağlantısı, televizyonu yönlendiriciye bağlamaya olanak tanır. İnternet bağlantısı sağlandığında, televizyon yazılım güncellemeleri alabilir, dijital medya oynatabilir ve film ya da dizileri yayınlayabilir.
Kablosuz Bağlantılar
Wi-Fi: Çoğu akıllı FHD ve UHD televizyon Wi-Fi bağlantısı sunar. UHD içeriklerin akıcı şekilde oynatılabilmesi için yüksek hız gerekli. Wi-Fi bağlantıları, Ethernet kadar kararlı çalışmayabilir. Hız yetersizse UHD içerikler düşük çözünürlükte oynatılabilir. Çok düşük hızlarda FHD içeriklerin kalitesi de düşebilir.
Ekran Yansıtma/Casting: Chromecast ve Amazon Fire TV Stick gibi cihazlar, telefon, tablet veya bilgisayar ekranındaki içeriği televizyona aktarır. Diğer platformlarda olduğu gibi, kullanılan cihaz ve içerik desteklenen çözünürlüğe uygun olmalıdır. Bu cihazlar Wi-Fi üzerinden çalıştığından, yüksek çözünürlükte görüntü alabilmek için yeterli internet hızına ihtiyaç duyulur.
Sonuç: Hangi Seçenek Daha İyi?
UHD, görüntü kalitesi açısından en yüksek seviyede ve gelecekte daha fazla içerik UHD standartlarına uygun hale gelecek. Ancak, FHD de yüksek kaliteli bir görüntü deneyimi sunar ve birçok kişi için yeterli. Karar verirken şu noktalara dikkat edilmeli:
- 49 inç üzerindeki televizyonlarda FHD seçeneği nadir sunuluyor. 40 inç altındaki televizyonlarda UHD bulmak da zor. Ekran boyutunun, kullanım alanına uygun olması önemlidir.
- FHD veya UHD içeriğe erişimin olup olmadığı kontrol edilmelidir. HDMI bağlantıları, uydu/kablo servisleri, yayın platformları, Blu-ray standartları ve internet hızı göz önünde bulundurulmalıdır.
- Televizyonun, bağlanacak cihazlarla uyumlu olması gereklidir. Antenler, medya oynatıcılar, oyun konsolları ve diğer cihazlar için uygun girişlerin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- FHD ve UHD televizyonlar, ekran boyutu, görüntü teknolojisi ve akıllı özelliklerine göre değişen fiyat aralıklarına sahiptir.