Teknoloji dünyasında sular durulmuyor. ABD’nin Çin’e yönelik çip ihracatına getirdiği kısıtlamalar, yapay zeka sektöründe büyük tartışmalara yol açarken bu yasakları delmeye yönelik girişimler de giderek artıyor. Son gelişme ise Singapur’dan geldi. Polis, NVIDIA’nın yapay zeka çiplerini yasa dışı yollarla Çin’e sevk etmekle bağlantılı olduğu öne sürülen üç kişiyi gözaltına aldı. Bu olay, DeepSeek’in gelişmiş GPU’lara nasıl ve ne şekilde eriştiğini araştıran soruşturmanın bir parçası olarak görülüyor.
Singapur’daki Soruşturma ve Dolandırıcılık İddiaları
Yapay zeka teknolojilerinin bel kemiği olan çipler, günümüz ekonomisinde stratejik bir oyuncu olarak görülüyor. Özellikle ABD’nin NVIDIA’nın gelişmiş AI çiplerinin Çin’e ihracatını yasaklaması, bu donanımlara olan talebi daha da kritik hale getirdi. Fakat son zamanlarda, getirilen yasak ve kısıtlamaların çeşitli yöntemler ile aşılabileceği konuşuluyordu. Özellikle de DeepSeek’in gündem olmasıyla birlikte bu söylentiler güç kazandı.
Singapur’da gerçekleşen bir operasyon, bu tür yasa dışı yolların ne kadar yaygın olabileceğine dair yeni ipuçları sunuyor. Singapur polisi, ülkenin gümrük yasalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle dokuz kişiyi gözaltına aldı ve bunlardan üçünü sahte beyan yoluyla dolandırıcılık yapmakla suçladı. Bu kişilerin, NVIDIA’nın yapay zeka çiplerini Çin’e kaçırmak için sahte belgeler düzenledikleri öne sürülüyor.
Sahte Beyan ve Yön Değiştiren Çipler
Yetkililere göre söz konusu kişiler, yüksek performanslı NVIDIA çiplerinin belirli alıcılara gönderileceğine dair yanlış beyanda bulunarak sevkiyat izni aldı. Fakat çipler, ABD’nin yasaklı listesinde yer alan DeepSeek gibi Çinli yapay zeka firmalarına yönlendirildi.
Soruşturma kapsamında suçlanan kişiler arasında:
- İki Singapur vatandaşı, çipleri belirtilen nihai alıcı yerine başka müşterilere yönlendirmekle suçlanıyor.
- Bir Çin vatandaşı ise sevkiyatın “Luxuriate Your Life” adlı bir şirkete yapılacağına dair sahte beyanda bulunmakla itham ediliyor.
Singapur yasalarına göre yanlış beyanda bulunarak dolandırıcılık yapmak, ciddi bir suç ve şüpheliler, suçlu bulunmaları halinde 20 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
DeepSeek ve NVIDIA Krizi: 600 Milyar Dolarlık Kayıp
Bu olayın arka planında, Çin merkezli yapay zeka firması DeepSeek’in NVIDIA çiplerini kullanarak büyük AI modelleri eğittiğine dair iddialar yer alıyor. DeepSeek’in çipleri ABD’nin kısıtlamalarına rağmen edindiğine dair spekülasyonlar, NVIDIA’nın piyasa değerinde tek bir günde 600 milyar dolara yakın kayba yol açtı.
NVIDIA, bu iddiaların ardından bir açıklama yaparak DeepSeek’in “Time Test Scaling” adlı bir teknik kullanarak AI modellerini eğittiğini ve bu sürecin ihracat kontrol kurallarına uygun olduğunu belirtti. Ancak ABD hükümeti, bu çiplerin Singapur üzerinden yasa dışı yollarla Çin’e ulaştırılmış olabileceğini araştırıyor.
Singapur’un Rolü: Küresel Çip Ticaretinin Merkez Üssü
Singapur, NVIDIA’nın ABD’den sonra en büyük pazarı konumunda. NVIDIA’nın yıllık gelirlerinin %22’sinin Singapur üzerinden geldiği biliniyor. Ancak bu rakamın gerçek sevkiyatları tam olarak yansıtmadığı düşünülüyor çünkü birçok şirket, Singapur’u sadece bir faturalandırma ve dağıtım merkezi olarak kullanıyor.
ABD’nin çip ihracat yasaklarını aşmaya çalışan bazı aktörlerin, Singapur üzerinden “temiz” bir sevkiyat görüntüsü vererek çipleri Çin’e ulaştırdığı iddia ediliyor. Singapur hükümeti, bu olayın ardından ihracat kontrol politikalarının sıkılaştırılacağını duyurdu ve dolandırıcılıkla yapılan sevkiyatların ağır yaptırımlarla karşılaşacağını açıkladı.
NVDIA CEO’sundan Açıklama
NVIDIA CEO’su Jensen Huang, yapay zeka modellerinin artık eski nesil çiplere kıyasla 100 kat daha fazla işlem gücüne ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Huang, ABD’nin Çin’e eski çipleri satmasına izin vermesinin AI yarışındaki liderliğini tehdit etmeyeceğini savunsa da ABD hükümeti, bu tür dolaylı sevkiyatları engellemek için yeni yaptırımlar getirmeye hazırlanıyor.
Bu gelişme, yapay zeka ve çip tedarik zincirlerinin küresel ticarette ne kadar kritik hale geldiğini bir kez daha gösteriyor. Şimdi asıl soru şu: ABD, Singapur ve NVIDIA üzerindeki baskıyı artıracak mı? Singapur, benzer olayları önlemek için ihracat kontrollerini sıkılaştıracak mı?
Önümüzdeki günlerde bu soruların yanıtları netleşecek. Ancak bir gerçek var ki yapay zeka çipleri, artık sadece bir teknoloji meselesi değil; küresel ekonomiyi ve jeopolitiği sarsan stratejik bir güç.
Kaynak: wccftech.com