SpaceX’in Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) gerçekleştirdiği ve yine ilklere sahne olan son fırlatma, şirketin Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) UUİ’ye kargo ve mürettebat gönderme ihtiyacını karşılayabilen tek ABD firması haline gelmesini sağladı. Son fırlatma Northrop Grumman’ın UUİ’ye bir grup bilimsel ve tıbbi araç gönderen Cygnus uzay aracı için yapıldı.
SpaceX ve Grumman’ın her ikisi de uzay istasyonuna kargo gönderebiliyor olsa da, SpaceX şu anda ISS görevlerini ABD’den kaldırabilen tek ABD roket fırlatma hizmetleri sağlayıcısı. Northrop gelecekteki uçuşlar için yükseltilmiş Antares roketlerini kullanmayı planlıyor, ancak 2024 için planlanan tüm Cygnus görevleri SpaceX ile rezerve edildi, çünkü Falcon 9 orta kaldırma yükleri için ABD’deki en güçlü roket.
NASA Uzaya Cerrahi Robot ve Yarı İletken Üretim Platformu Gönderiyor
Genellikle medyanın ya da kamuoyunun pek ilgisini çekmese de, NASA’nın ISS’ye yaptığı kargo görevleri pek çok alanda en son teknolojiyi temsil ediyor. Bugün Northrop Grumman ve SpaceX NG-20 görevi için NASA destekli sözleşmelerle uzaya bir cerrahi robot ve bir çip üretim makinesi gönderildi.
NASA, alçak Dünya yörüngesi (LEO) ekonomisine yönelik geniş ekonomik planlarının bir parçası olarak, çok sayıda özel şirketle sözleşme imzaladı ve bunlardan ikisi, Falcon 9’un ABD’de ISS görevlerini yürütebilecek tek roket olma başarısına da damgasını vuran NG-20 görevinin bir parçası oldu.
Bugünkü fırlatmadan önce NASA’nın Northrop için CRS görevleri United Launch Alliance’ın (ULA) Atlas ve Northrop’un Antares roketlerine dayanıyordu. Northrop ve SpaceX, NASA sözleşmeleri için eski rakipler olup, Antares özellikle CRS görevleri için Cygnus’un fırlatma ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiştir.
NASA ticari ikmal hizmetleri sözleşmeleri imzalandığında, ABD şirketlerinin roketleri için Rus motorları satın almaları konusunda herhangi bir sınırlama yoktu. Bu ihale 2014’teki siyasi krizlerden önceydi ve sonuçta Rus motorlarını kullanan Northrop Grumman ve ULA gibi şirketlerin güvenlik açıklarını gidermek için yeni roketler geliştirmeleri gerekecekti. Bu sistemler, ULA Vulcan roketinin Ocak ayında Apollo programından bu yana NASA’nın Ay’a ilk iniş görevini göndermesiyle birlikte uçuşa geçmeye başladı.
Bu arada SpaceX şu anda ISS’ye NASA mürettebatı ve kargo gönderebilen tek şirket konumunda. Falcon 9’un NG-20 fırlatması, SpaceX’in 2024 yılında yüz fırlatmayı geçerek insanlık tarihinde bunu başaran tek şirket olma çabalarının bir parçası olarak bu yılki onuncu görevi oldu. Bugünkü fırlatma Florida’daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonundan öğle saatlerinde gerçekleştirildi.
Ayrıca iniş için motorların yeniden ateşlenmesi sırasında Falcon 9’un dikkat çekici görüntülerini de içeriyordu. SpaceX, tek bir Falcon 9 güçlendiricisini birkaç kez kullanmayı planladığından, roketten mümkün olduğunca fazla performans elde etmeyi başardı. Son ISS fırlatmalarında bu, Falcon 9’un önceki fırlatmalarda roketin profiline kıyasla çok daha sık karaya inmesini sağladı.
SpaceX ayrıca Falcon 9’un ikinci kademesini Cygnus’a uyum sağlayacak şekilde yükseltmek zorunda kaldı. Roket gelişimi tipik olarak uçuracağı yüke bağlıdır ve Falcon 9 için SpaceX’in ikinci aşama kaportasının SpaceX’in rampada özel kargo yüklemesine izin verecek şekilde değiştirilmesi gerekiyordu.
SpaceX’ten Jessie Anderson değişiklikleri anlattı:
Cygnus görevlerini desteklemek amacıyla SpaceX, roket yatay ve rampadayken gerçekleşen geç yükleme operasyonlarını desteklemek için özel bir kaplama ve mobil bir temiz odaya sahip transfer kamyonu tasarladı. Geç yükleme, fırlatmadan önceki son saatlerde ve bir uzay aracı kaportanın içine yerleştirildikten sonra kargo yüklenmesi anlamına gelmekte. Kaporta modifikasyonu, doğrudan mobil temiz odaya açılan yaklaşık beş metreye dört metrelik yeni bir kaporta kapısı içermekte.
T eksi 24 saat gecikmeyle yükleme işlemleri başladı. Teknisyenler kapıları söktüler ve Cygnus’un ön kapağını açarak zamana duyarlı kargoyu doğrudan piste yüklediler. Ve sonra t eksi yedi saatte Falcon 9 dikey konuma geçti.
UUİ’ye uçan faydalı yükler arasında bir cerrahi robot ve uzayın bu karmaşık süreçler için uygunluğunu değerlendirmek üzere tasarlanmış bir çip üretim makinesi de bulunuyor. Tıbbi operasyonlar, Ay’da varlık göstermeye hazırlanan NASA’nın planlarının önemli bir parçasını oluşturuyor. Benzer şekilde yarı iletken üretimi de Dünya’daki en zor işlerden biri çünkü ürünlerin saflığı performansları için vazgeçilmez. Öte yandan uzay, araştırmacılara üretim sürecinde konveksiyon ve çökelme gibi kısıtlamalardan kaçınılıp kaçınılamayacağını görme fırsatı sunuyor.
Cygnus NG-20’nin bugün @Space_Station‘a başarıyla fırlatılması üzerine NorthropGrumman ve @SpaceX ekiplerini tebirk ederim. Bu, Falcon 9’un yörüngedeki laboratuvara iki hafta içinde gerçekleştirdiği ikinci ve bu yıl şimdiye kadar gerçekleştirdiği 10. fırlatma! https://t.co/QLgl4wiEpC
– Gwynne Shotwell (@Gwynne_Shotwell) 30 Ocak 2024
