PSU Satın Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz? 

PSU genelde arka plana atılan bir donanım olsa da sistemin önemli parçalarından birisi. Prizden gelen elektriğin ilk uğradığı yer PSU; ardından bilgisayarınızdaki diğer bütün donanımlara dağılıyor. Kısaca bütün parçalarınızı PSU’ya emanet ediyorsunuz. Kötü bir PSU’nun sisteminizde yol açabileceği olumsuzluklar çok fazla. Peki PSU alırken dikkat etmeniz gereken noktalar neler? Kapsamlıca bakalım. 

1. Güç Bileşenlerinin Kalitesi

PSU içerisinde kapasitörler, MOSFET’ler ve kontrol entegreleri gibi çeşitli bileşenler bulunuyor. Gücü düzenleyen bu bileşenlerin yüksek kalitede ve yeterli sayıda olması kritik önem taşımakta. Düşük kaliteli parçalar güvenilirlik sorunlarına, verimsizliklere ve kısa ömre yol açabilir. 

Şebekeden sağlanan elektrik her zaman stabil olmayabilir veya sisteme bağlı diğer bileşenler dengesizliklere yol açabilir. Bu nedenle güvenlik ve kararlılık için gelen gücün filtrelenmesi gerekiyor. Kaliteli PSU’lar bu amaçla X ve Y tipi kapasitörler, iyi sarımlı bobinler kullanıyor. Daha düşük kaliteli modellerde ise bu bileşenlerin kalitesi düşük veya sayıları yetersiz olabiliyor. Özellikle ülkemizde elektrik kesintilerinin ve şebeke dalgalanmalarının sıkça yaşandığı göz önünde bulundurulduğunda bu konu daha da önem kazanmakta. Ayrıca güvenlik maksadı ile filtre kısmında ya da sonrasında varistör, termistör ve röle gibi elemanlarla da giriş akım ve gerilim korumaları sağlanarak, şebekeden dolayı oluşabilecek zararlar önlenmeye çalışılıyor. Düşük kaliteli güç kaynaklarında bu elemanlar da yetersiz olabilmekte.

Filtreleme işleminden sonra elektriğin bilgisayar bileşenlerinde kullanılabilmesi için alternatif akımdan (AC) doğru akıma (DC) dönüştürülmesi gerekiyor. İyi güç kaynaklarında büyük ve yüksek akım kapasiteli doğrultucu köprüleri tercih edilirken, düşük kaliteli olanlarda ise daha düşük kapasiteli doğrultucular kullanılıyor. Bu durum, aşırı yüklenme nedeniyle PSU’nun ömrünü kısaltabiliyor ve verimliliği düşürerek aynı güç ihtiyacı için prizden daha fazla elektrik çekilmesiyle sonuçlanabiliyor.

 
Güç kaynaklarında PFC (Güç Faktörü Düzeltmesi) de büyük önem taşıyor. Prize takılı her türlü donanım ve bilgisayarınızdaki tüm parçalar, elektrik akımının karakteristiğini değiştirebilir. Bu durum, elektrik hattı üzerinde dengesizliklere yol açarak güç verimliliğini düşürebilir. PFC devresi ise bu dengesizlikleri ortadan kaldırarak verimliliği artırıyor. Kaliteli PSU’larda genellikle Galyum Nitrür (GaN) ve Silikon tabanlı MOSFET’ler tercih ediliyor. Düşük kaliteli PSU’larda ise bu donanım hiç bulunmayabilir veya daha düşük verimlilik sağlayabilen pasif devreler kullanılabilir. Birazdan özelliklerine daha da kapsamlıca bakacağımız ROG STRIX 1000W Platinum da Galyum Nitrür (GaN) MOSFET kullanıyor.

Son olarak, gücün bilgisayar bileşenlerine uygun olan standart 12V, 5V ve 3.3V seviyelerine düşürülmesi gerekmekte. İyi güç kaynaklarında her voltaj kanalı için ayrı bir regülasyon sağlanırken, düşük kaliteli olanlarda 12V ve 5V kanalları grup olarak yönetiliyor. Bu uygulamada herhangi bir kanalın yoğun kullanımında oluşacak voltaj değişimi diğer kanalı da etkileyecektir ki bu durum stabilite sorunlarına neden olabilir. Ayrıca kaliteli PSU’larda hat stabilitesini artırmak amacıyla çıkış kanalları için daha yüksek kapasiteli, daha kaliteli ve daha çok sayıda kapasitör kullanılırken, kötü PSU’larda bu tür elemanlar daha düşük seviyelerde ve az sayıda bulunabilmekte.

2. Verimlilik

Güç kaynakları, şebekeden aldıkları enerjiyi mümkün olduğunca az kayıpla bilgisayar bileşenlerine aktarmalı. Verimliliğin düşük olduğu durumlarda, bilgisayarınız aynı miktarda güce ihtiyaç duymasına rağmen prizden daha fazla enerji çeker. Bu durum, elektrik faturanız üzerinde olumsuz bir etki yaratır. Özellikle yüksek yük altında güç kaynağının verimliliği kritik bir öneme sahip.

Güç kaynaklarının verimliliğini ölçen CLEAResult’un geliştirdiği 80 Plus sertifikaları, sektörde yaygın olarak kabul görmüş bir verimlilik standardı. Bu sertifikaya sahip olan PSU’lar, prizden aldıkları enerjinin en az %80’ini bilgisayar donanımlarına sağlayacağını garanti eder. 80 Plus sertifikası, verimlilik seviyelerine göre Bronze, Silver, Gold, Platinum ve Titanium olmak üzere farklı kategorilere ayrılır. Kaliteli PSU’lar genellikle bu standartlara sahiptir. Bu nedenle, PSU seçimi yaparken 80 Plus sertifikasına sahip olmasına özen göstermek önemli. Örneğin, ASUS ROG Strix 1000W Platinum, adından da anlaşılacağı üzere yüksek verimlilik sunan bir model ve  80 Plus Platinum sertifikasına sahip.

3. Soğutma

İçinden elektrik geçen her bileşen bir miktar direnç gösterir ve bu durum ısı üretimine yol açar. Oluşan bu ısı, hem güç kaynağının ömrünü kısaltabilir hem de verimliliğinin düşmesine neden olabilir. Bu nedenle, özellikle güç tüketimi arttıkça bileşenlerin düzenli olarak soğutulması büyük önem taşır. Kaliteli PSU’larda yüksek hava akışı sağlayabilen fanlar bulunur ve bu fanlarda da iyileştirilmiş rulman teknolojileri kullanılır. Yine fanın etkinliğini artırmak için genellikle pasif soğutma blokları da ısınan güç bileşenlerinin üzerine eklenir.

ASUS ROG Strix 1000W Platinum soğutma teknolojileriyle de öne çıkmakta. Hem yüksek hava akışı ve sessizlik sunan eksen teknolojili fanı hem de özellikle ısınan kritik bileşenler üzerinde yoğun miktarda soğutma bloğunu bünyesinde barındırıyor. Ayrıca kullanılan fanlardaki çift rulman teknolojisi sayesinde fan ömrü önemli ölçüde iyileştirilmiş.

4. Modülerlik

Güç kaynaklarındaki önemli bir nokta da modülerlik. Modüler olmayan PSU’larda tüm kablolar güç kaynağına kalıcı olarak bağlı oluyor. Bu durum, sistemde kullanılmayan kabloların kasa içinde fazladan yer kaplamasına ve kablolama sürecinin karmaşıklaşmasına neden olabiliyor. Özellikle küçük kasalarda bu durum hava akışını olumsuz etkileyebilir. 

Modüler PSU’lar ise güç kaynağına sadece ihtiyaç duyulan kabloların takılmasına olanak tanıyacak şekilde tasarlanıyorlar. Bu sayede kullanıcılar kullanmayacakları kabloları takmayarak kasa içindeki kablo karmaşasını önemli ölçüde azaltabilir, hava akışını iyileştirebilir ve daha temiz bir sistem görünümü elde edebilirler. Bu avantajları nedeniyle modüler PSU’lar tercih sebebi olmalı. ASUS ROG Strix 1000W Platinum da bu avantajları sunmak için tam modüler bir yapıya sahip.

5. ATX 3.0 ve 12V-2×6 Portu

Güncel güç kaynaklarında dikkat edilmesi gereken önemli teknolojilerden biri de ATX 3.0 standardı ve beraberinde gelen 12V-2×6 güç bağlantı noktası. ATX 3.0 standardı modern bilgisayar bileşenlerinin, özellikle de yüksek performanslı ekran kartlarının ani güç tüketimi artışlarına daha iyi yanıt verebilmek için geliştirildi. ATX 3.0 destekli PSU’lar, milisaniyelik sürelerle de olsa karşılayabileceğinden çok daha fazla gücü sağlayarak stabiliteyi ve performansı arttırıyor. ATX 3.0 ile birlikte gelen 12V-2×6 bağlantı noktası ise ekran kartlarına tek bir porttan daha yüksek güç iletebilmek için tasarlandı. Günümüz bileşenlerinin de yavaştan ATX 3.0 standardına uymasıyla beraber güncel PSU’larda bu özelliklerin yer alması şart. ASUS ROG Strix 1000W Platinum modeli de ATX 3.0 standardını destekliyor ve üzerinde bir adet 12V-2×6 bağlantı noktası bulunuyor.

6. Koruma Teknolojileri

PSU’larda ne kadar kaliteli donanımlar kullanılsa da ekstrem durumlarda bu da yeterli gelmeyebilir. Bunun için güç kaynağı üzerinde bu ekstrem durumlara karşı özel korumalar yer almalı. Onlar da şu şekilde sıralanabilir:

• Aşırı Güç Koruması (OPP): Güç kaynağının belirtilen maksimum gücün üzerinde yüklenmesini engelleyerek hasar görmesini önler. 
• Aşırı Voltaj Koruması (OVP): Bileşenlere çok yüksek voltaj gitmesini engelleyerek onların zarar görmesini engeller. 
• Düşük Voltaj Koruması (UVP): Bileşenlere yetersiz voltaj gitmesini önleyerek kararsız çalışmayı veya hasarı engeller. 
• Kısa Devre Koruması (SCP): Herhangi bir kısa devre durumunda güç kaynağını ve diğer bileşenleri korur. 
• Aşırı Akım Koruması (OCP): Her bir voltaj kanalının güvenli akım sınırları içinde kalmasını sağlar. 
• Aşırı Sıcaklık Koruması (OTP): Güç kaynağının aşırı ısınması durumunda sistemi kapatarak kalıcı hasarı önler. 

Özellikle PSU seçimi yaparken bu korumaların olmasına dikkat etmek gerekli. ROG Strix 1000W Platinum modeli de OPP, OVP, UVP, SCP, OCP ve OTP gibi kapsamlı güvenlik önlemleriyle donatılmış.

7. Güç Miktarı

Sisteminiz için doğru güç kaynağını seçerken en önemli faktörlerden biri sistemin ihtiyaç duyduğu güç miktarı. Bu gereksinim parçaların güç tüketimine bağlı. Sadece mevcut ihtiyaçlarınızı karşılamakla kalmayıp gelecekteki olası donanım yükseltmelerini de göz önünde bulundurmak akıllıca olacaktır. Bu sebeple mevcut ihtiyacınızın biraz üzerinde örneğin 750W yerine 850W veya 1000W gibi bir güç kaynağı seçmek, gelecekteki yükseltmeler için size esneklik sağlayacaktır. Yüksek performanslı sistemler veya önemli ölçüde donanım değişikliği planlayanlar için 1000W ve üzeri güç kaynakları daha uygun bir yatırım olabilir. 

8. Garanti Süresi

Güç kaynağı seçimi yaparken göz önünde bulundurulması gereken önemli bir faktör de garanti süresi. Üreticinin sunduğu garanti süresi genellikle ürünün kalitesine ve dayanıklılığına olan güveninin bir göstergesi. Bu durum olası üretim hataları veya erken arızalar karşısında tüketiciye bir güvence sağlıyor. Özellikle yüksek performanslı ve uzun süreli kullanım hedeflenen sistemlerde, garanti süresi daha da önem kazanıyor. Bu bağlamda ASUS ROG Strix 1000W Platinum kullanıcılara tam 10 yıllık bir garanti sunarak uzun ömrünü garantilemekte.

9. Sessizlik

Bilgisayar kullanıcıları için sistemin performansı kadar sessiz çalışması da önemli bir faktör. Güç kaynakları da fanları dolayısıyla soğutma sağladıkları için gürültü kaynağı olabiliyorlar. Bu sorunların bertaraf edilebilmesi ve fanların gürültüsünü en aza indirmek için özel tasarımlar kullanılıyor. Bununla beraber PSU’nun yük altında olmadığı durumlarda sessiz olmasını sağlayacak 0db teknolojileri de sessizliği garanti altına alıyor. ASUS ROG Strix 1000W Platinum modeli de sessiz çalışma için 0dB fan teknolojisine ve eksenel fan tasarımına sahip. Bununla beraber Cybenetics Lambda A+ sertifikası ile sessizliği de belgelenmiş.

PSU’nun Teknik Analizi

ASUS ROG Strix 1000W Platinum modelini Techolay Sosyal’de PSU konusunda tecrübeli okurlarımız @Andar Han ve @Oreki ile birlikte inceledik. Yaptıkları analizler için ayrıca teşekkür ediyoruz.

Giriş taraf akım korumasında kullanılan NTC, 16A röle ile destekleniyor ki bu, üst seviyelerde çokça karşılaşılan ve olması gereken bir durum. İki tane filtre bobini ve yine filtre için 2 tane X kapasitör olması güzel ve yeterli sayıda Y kapasitör de bulunmakta.

PFC IC’ye geri dönüşte izolasyon maksadı ile kullanılmış 3 adet transistör mevcut. Transistörlerin marka modeli çok da önemli olmamakla birlikte, arada kullanılan 60V’luk Vishay SIR664DP mosfet yüksek ihtimalle çıkış kanallarından geri dönüşün bir parçası ve ekstra olarak durmakta. Giriş katı anahtarlama fetlerinin sürücü entegresi olan Novosense NSi6602, GreatWall’ın yanında (bu modelin üreticisi), CWT’nin CTF platformunda da kullanılan bir IC ve haddinden fazla kaliteli.

IC Driver şart bir bileşen olmamakla birlikte aşırı derecede hızlı açılıp kapanan mosfetler için lazım olabilmekte. Bu durum genelde yüksek kapasiteli güç kaynaklarında görülüyor ve mosfetler açılıp kapanırkenki kayıpları azaltarak verimliliği artırıyor.  UVLO’yu da mosfetlerin koruması için barındırıyor. Özetle güvenlik ve verimlilik artışı sağlamak gibi sebeplerden dolayı tercih edilmekte. Fan kontrolcüsü olması ses konusunda olumlu bir özellik olarak değerlendirilebilir.

Peki bu PSU’da her şey mükemmel mi? Açıkçası eksi aldığı bir nokta da var ki bu da Inrush Current değeri. Peki nedir bu? Current, İngilizce akım demek. Inrush ise içeriye hücum anlamına geliyor. Yani PSU ilk açıldığında içeri akın eden akım yüksek. Bu da devre kesicilerin veya sigortaların gereksiz yere atmasına neden olabilir. Öte yandan bizim testlerimizde böyle bir durum yaşanmadığını da belirtelim.

Sadece eldekiler üzerinden bakıldığında, PCB olarak kaliteli olduğu aşikar ve iyi bileşenler kullanıldığı söylenebilir. Kapasitör ve entegre seçimleri konusunda da üst seviyeye uygun tercihler yapılmış.

ASUS’u Farklı Kılan Özellikler

Az önce bahsettiklerimiz iyi bir PSU’da olması gereken özelliklerdi. Şimdi de ASUS’un PSU’da farklılık yarattığı teknoloji ve iyileştirmelere de bir göz atalım.

ASUS ROG Strix 1000W Platinum, voltaj kararlılığını optimize etmek için yenilikçi çözüm olan GPU-FIRST” voltaj algılama sistemine sahip. 12V-2×6 kablosuna eklenen IVS portundan doğrudan gerilimi okuyarak ekran kartı üzerinden algılıyor ve yük durumunda veyahut hız aşırtma senaryolarında dahi voltaj kararlılığını %45’e kadar arttırıyor.

ASUS ROG Strix 1000W Platinum, kablolarıyla da fark yaratıyor. Birinci sınıf esnek bir malzemeden üretilen ve aşındırma desenine sahip kablolar, PC toplama sürecinde kolaylıkla bükülerek kablo yönetimini son derece pratik hale getiriyor. Bu sayede kasa içinde temiz ve düzenli bir kablolama yaparak hava akışını optimize edebiliyorsunuz.

Güvenlik konusunda da ödün vermeyen ASUS, kabloların güvenlik sınırının 50°C altında çalışmasını sağlayarak ısıya karşı yüksek bir dayanıklılık sunuyor. Ayrıca UL1581 alev testi ve UL758 sertifikalarının zorlu standartlarını da karşılıyor.

PSU’nun Sunduğu Güç Bağlantıları

• 1 adet 24 Pin Anakart Bağlantısı
• 1 adet 12V-2×6 Bağlantısı
• 6 adet CPU veya PCIe için kullanılabilecek 8 pin Bağlantısı
• 6 adet SATA/Molex veya çevre bileşenleri için ayrılmış 6 pin port

Artılar

• Yüksek kaliteli güç bileşenleri
• 80 Plus Platinum ile yüksek verimlilik
• Yüksek hava akışlı ve sessiz eksen teknolojili fan ile gelişmiş soğutma
• Tam modüler yapı
• ATX 3.0 standardı ve 12V-2×6 güç bağlantı noktası desteği
• Kapsamlı güvenlik önlemleri
• ASUS’un kendine özel GPU-First Özelliği

Eksiler

• Esnek kablolar, kablolama kolaylığı sağlasa da bazı kullanıcılar için kasa içinde daha dağınık bir görünüme neden olabilir

Sonuç

ASUS ROG Strix 1000W Platinum, sunduğu üstün özellikler ve teknolojilerle bu alanda öne çıkan bir model. Techolay Sosyal üyelerinin de yaptığı teknik analizlerle beraber teyit ettiğimiz yüksek kaliteli bileşenleri, 80 Plus Platinum verimliliği, gelişmiş soğutma çözümleri, tam modüler yapısı, ATX 3.0 desteği, kapsamlı güvenlik önlemleri ve uzun garanti süresi gibi özellikleriyle beğendiğimiz bir PSU oldu. Analizleri ve katkıları dolayısıyla Sosyal üyelerimiz @Andar Han ve @Oreki’ye tekrardan teşekkür ediyoruz. Teknik analizlerin tamamını okumak için ilgili Techolay Sosyal konusuna video altındaki linkten ulaşabilirsiniz. 

Kapsamlı analiz için bu bağlantıya göz atabilirsiniz.