Bu yazıyı bir Apple cihazında okumuyorsanız veya Android telefonunuzdaki varsayılan tarayıcıyı değiştirmediyseniz büyük ihtimalle tarayıcı olarak Google Chrome kullanıyorsunuzdur. Google’ın açık kaynaklı Chromium projesi üzerine inşa edilen Chrome, genel olarak istikrarlı ve güvenli bir deneyim sunar; bir sekmenin çökmesi diğerlerini etkilemez ve kötü niyetli bir site, diğer aktif sekmelerde bulunan bilgileri çalmakta zorlanır. Aslında, Microsoft Edge de dahil olmak üzere Chrome’un rakibi olan birçok tarayıcı Chromium tabanını kullanır.
Chrome, ziyaret etme olasılığınız olan sayfaları önceden yükleyerek daha hızlı bir deneyim sunmayı hedefler. Minimalist bir tasarıma sahip olan Chrome, ayrıca diğer Google hizmetleri ve mobil tarayıcı ile yerleşik entegrasyon sağlaması açısından da tercih ediliyor.
Ancak Chrome’un avantajlarının yanında dezavantajları da var. Tarayıcı, açtığınız her sekme ve yüklediğiniz her uzantı için ayrı bir işlem çalıştırır. Bu işlemlerin her biri RAM tüketir. Chrome’da üçüncü taraf uzantılar olmadan RAM kullanımını sınırlamanın veya geçici olarak azaltmanın kolay bir yolu bulunmaz.
Daha büyük bir sorun da gizlilik. Adres çubuğuna yazdığınız her karakter de dahil olmak üzere Chrome’da yaptığınız her şey Google tarafından kaydedilir ve özellikle sizinle ilişkilendirilir. Diğer Google hizmetlerini kullanıyorsanız, verilerinizin birbiri ile ilişkilendirilmesini istemeyebilirsiniz. Mobil platformlarda Bromite, Firefox Focus ve DuckDuckGo gibi birçok harika özel tarayıcı bulunabilir, ancak çok az sayıda Windows tarayıcısı gizliliğinizi önemser ve bunların farkında olmak sizi daha bilinçli bir kullanıcı yapar.
Bunların yanı sıra Chrome’u çok kısıtlayıcı bulabilirsiniz. Diğer tarayıcıların aksine gezinme çubuğuna bir arama alanı eklemenize izin vermez. Ayrıca yeni bir özel pencere açmak, yer imlerinizi göstermek veya son tarama verilerinizi temizlemek gibi işlemler için kısayol ekleme özelliğini de sunmaz.
Brave
Gizlilik odaklı Chromium tabanlı tarayıcıların çoğu temelde daha iyi varsayılan ayarlara, daha yavaş güvenlik güncellemelerine ve bazen çözdüklerinden daha fazla sorun yaratan yeni özelliklere sahip Chrome tabanlı tarayıcılardan oluşur.
Chrome gibi çalışan ve tarayıcı ayarlarını değiştirmenizi gerektirmeden gizliliğinizi koruyan bir tarayıcı istiyorsanız, Brave en iyi seçeneğiniz. Açık kaynaklı bir tarayıcı olmasıyla birlikte, tarama verilerini toplamaya başlarsa, birilerinin bunu çok hızlı bir şekilde fark edeceğinden emin olabilirsiniz.
Diğer tarayıcılar, web sitelerine donanım yapılandırmanız ve yazılım ayarlarınızla ilgili kısmi tanımlama bilgileri göndererek sitelerin sizi izlemesini zorlaştırır. Bu çözüm ise her zaman yeterli değildir, özellikle de popüler olmayan web sitelerini ziyaret ederken veya artık yaygın olmayan donanımları kullanırken internet kimliğiniz oluşturulabilir. Brave varsayılan olarak web sitelerine gönderdiği bu bilgileri rastgele hale getirerek her sitede ve tarayıcıyı her yeniden başlattığınızda farklı bir kişi gibi görünmenizi sağlar.
Brave, varsayılan olarak HTTPS Everywhere uzantısıyla gelir ve birçok eski HTTP isteğini daha yeni ve güvenli olan HTTPS isteğine çevirerek güvenliğinizi korur. Varsayılan olarak tüm reklamları ve izleyicileri de engeller. Bu da genellikle sayfa yükleme sürelerini büyük ölçüde iyileştirir. Bu özellik, bazen sayfaların düzgün yüklenmesini engeller. Reklam engelleme ayarı, adres alanındaki Brave simgesi aracılığıyla belirli bir site için veya tüm siteler için değiştirilebilir.
Ekstra izleme koruması için Ayarlar > Sosyal Medya Engelleme bölümünden Google giriş düğmelerini ve gömülü Facebook, Twitter veya LinkedIn gönderilerini devre dışı bırakabilirsiniz.
Brave, gizli sekmelere ek olarak, bağlantı trafiğinizi Tor ağındaki birkaç düğüm üzerinden yönlendirerek IP adresinizi ziyaret ettiğiniz sitelerden gizleyen Tor işlevli gizli sekme seçeneğine de sahiptir. Bu yöntemin bariz dezavantajı ise internet hızınızın düşmesi, bu nedenle anonim olarak video izlemek istiyorsanız ücretli bir VPN hizmeti kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Brave ile ilgili en tartışmalı şey ise iş modeli. Web sitelerindeki reklamları varsayılan olarak engellerken, bir taraftan da anlaşmalı olduğu reklam içeriklerini gösteriyor. Bu reklamlar ise genellikle sistem bildirimleri olarak karşınıza çıkıyor. Reklamlar kullanıcının tarama geçmişine göre hedefleniyor ancak hesaplama işi, Brave bu geçmişi görmeden kullanıcının cihazında gerçekleşiyor.
Brave, paranın %30’unu alıp geri kalanını reklamı görüntüleyen kullanıcılar arasında Ethereum tabanlı BAT olarak bilinen kripto para birimi olarak dağıtıyor. Kullanıcılar bu parayı istedikleri web sitelerine ve içerik oluşturuculara bağışlayabilir ya da başka bir kripto para birimiyle takas edebilirler. Bu reklamları görüntülemek ise tamamen isteğe bağlı.
Brave’i bu bağlantıdan indirebilirsiniz.
Firefox ESR – Genişetilmiş Destek Sürümü
Açık kaynaklı Firefox, RAM yönetimi, gizlilik ve özelleştirilebilirlik alanlarında Chrome’a göre avantajlar sunmasıyla öne çıkıyor. Firefox’un Genişletilmiş Destek Sürümleri en son güvenlik güncellemeleriyle birlikte geliyor ancak yeni özellikleri her zaman öncelikli olarak sunmuyor.
Bu listede Chromium tabanlı olmayan tek tarayıcı olan Firefox, RAM yönetiminde farklı bir yaklaşım benimsiyor. Her sekme için yeni bir işlem başlatmak yerine, tüm içeriğiniz için en fazla 8 işlem kullanıyor. Seçenekler/Ayarlar > Performans bölümünden bu sayıyı 1’e kadar düşürebilirsiniz. Onlarca aktif sekme ile Firefox, Chromium tabanlı tarayıcılardan önemli ölçüde daha az bellek kullanmasıyla bilinir.
Firefox varsayılan olarak izleme koruması ile sitelerin işlevsel kalması arasında bir denge kurmaya çalışır. Seçenekler/Ayarlar > Gizlilik ve Güvenlik bölümünde Gelişmiş İzleme Koruması‘nı “katı” olarak ayarlayabilirsiniz. Eğer düzgün çalışmayan siteler görürseniz, bu ayarı adres çubuğunun solundaki seçenekle değiştirebilirsiniz. Ayrıca “Firefox Veri Toplama ve Kullanma İzinleri” ayarı altında Firefox’un Mozilla’ya veri göndermesini engelleyebilirsiniz zira bu özellik varsayılan olarak açık geliyor.
Gezinti çubuğuna sağ tıklayıp özelleştir seçeneğini seçerseniz, butonlar, arama alanı ve hatta boş alanlar ekleyebilir veya kaldırabilirsiniz. Ayrıca arayüzün yoğunluğu da ayarlanabilir. Firefox’un bir diğer güzel özelliği de sayfanın tamamını resim olarak kaydedebilmek. Sayfada herhangi bir yere sağ tıklayın, “Ekran görüntüsü al“ı seçin ve ardından “Tam sayfayı kaydet”i seçin. Ayrıca Opera’da olduğu gibi, herhangi bir videonun resim içinde resim modunda çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Hem yeni hem de eski Firefox sürümlerini aynı anda denemek istiyorsanız, normal Firefox’u ve Firefox ESR’yi temel alan Waterfox’u da deneyebilirsiniz. Bunun yanında Waterfox, hem güvenlik güncellemelerini daha hızlı aldığı hem de 2020’de reklam şirketi System1’e satıldığı için daha dikkatli olmalısınız.
Firefox ESR tarayıcısına bu bağlantıdan erişilebilir.
Vivaldi
Chrome’u çok sınırlayıcı bulan, benim gibi işlevsellik arayan bir kullanıcıysanız ve gizlilik sizin için pek önemli değilse, Vivaldi sizin için en iyi tarayıcı olabilir. Eğer bu tarayıcıda hoşunuza gitmeyen bir şey varsa, büyük ihtimalle onu kapatma veya değiştirme özelliğini bulabileceksiniz.
Ana menüyü, açılır dikey menü ya da yatay çubuk olarak ayarlayabilirsiniz. Eylemler ekleyebilir, öğeleri ve kategorileri taşıyabilir ve hatta bunları tamamen kaldırabilirsiniz. Herhangi bir eylem için klavye kısayolları veya fare hareketleri oluşturabilir ve değiştirebilirsiniz. Sekmelerinizi pencerenin üstünde veya altında ya da her iki yanında gösterebilirsiniz. Sekmeleri 3 yoldan biriyle istifleyebilirsiniz: açılır menülerle, 2 sekme çubuğuyla veya tüm sekmeleri yalnızca etkin yığında göstererek.
Ekranın her iki tarafına tarayıcı menüleri ve uygulamaları (notlar, posta, RSS ve takvim) içeren bir yan panel ekleyebilir ve Opera’da olduğu gibi üçüncü taraf uzantılara ihtiyaç duymadan herhangi bir web sitesi ekleme seçeneğini kullanabilirsiniz. Vivaldi’nin temaları, şeffaflık ve köşe yuvarlama seviyeleri dahil olmak üzere diğer tarayıcılardan daha fazla özelleştirilebilir. Vialdi hem Razer Chroma hem de Philips Hue‘nun RGB efektleriyle uyumlu çalışır.
Adres çubuğundaki menü ile, her site için ayrı olarak izleyicileri veya reklamları engelleyebilirsiniz. Ayarlar > Gizlilik bölümünde bu ayar tüm siteler için değiştirilebilir. Durum çubuğunda ise sayfanın tamamını ya da bir kısmını yakalamanıza ve kaydetmenize yarayan araçlar mevcut. Vivaldi, ihtiyaç duymanız halinde Chrome’un uzantılarıyla da uyumlu bir tarayıcı.
Vivaldi’yi oyuncular veya çoklu görev yapanlar için iyi bir tarayıcı yapan şey, durum çubuğundaki duraklatma düğmesi olabilir. Tek bir tıklama ile tüm medya ve site aktivitelerini duraklatabilir, sistem kaynaklarından tasarruf edebilirsiniz. Ardından, bir tıklama ile kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.
Opera ve Firefox gibi Vivaldi de varsayılan olarak videolar için resim içinde resim düğmesi içerir. Ayrıca durum çubuğundaki sayfa döşeme düğmesini kullanarak siteleri aynı pencere içinde aynı anda görüntüleyebilirsiniz.
Son olarak Vivaldi, Opera’daki gibi Çalışma Alanları özelliğiyle birden fazla konuda yaptığınız internet aramalarını kategorilendirip belirli bir işe odaklanmanıza da olanak tanır.
Vivaldi’nin ana sayfasına bu bağlantı ile gidebilirsiniz.
Ungoogled Chromium – Google’sız Bir Chrome
Açık kaynak kodlu Ungoogled Chromium (Google’dan arındırılmış Chromium), ürünün adının tam olarak ne olduğunu söyleyen nadir örneklerden biri. Eğer Chrome’u seviyor ama Google’ı sevmiyorsanız, Chromium’u deneyebilirsiniz. Sorun şu ki, Ungoogled, Google’a dayanan birçok hizmeti devre dışı bırakırken, genellikle bunları başka bir şeyle değiştirmez, bu nedenle bu tarayıcıyı yalnızca neye bulaştığınızı biliyorsanız kullanmalısınız.
Ungoogled Chromium’un varsayılan bir arama motoru olmadığı için ayarlardan eklemek gerekiyor, aksi takdirde adres çubuğuyla arama yapmak biraz uğraştırıcı olabilir. Ayrıca Chomium kendini otomatik olarak güncellemiyor, bu nedenle güncellemeler için projenin GitHub sayfasını yakından takip etmelisiniz.
Google’ın Güvenli Tarama özelliği bile Google’la iletişimden kaçınmak adına devre dışı bırakıldığı için benzer bir koruma istiyorsanız uBlock Origin gibi bir uzantı kullanmalısınız. Google’dan tam olarak arındırlımış tarayıcınızda Chrome Webstore arayüzü üzerinden uzantıları yükleyemezsiniz. Uzantıları nasıl edinebileceğinizi öğrenmek için yeni Chromium’unuzda arama yapın!
Chromium tarayıcısını, Ungoogled sürümü de dahil, kolayca farklı platformlar için indirebileceğiniz web sayfası bu bağlantıda bulunuyor.
Opera GX
Eğer Chrome ile sorununuz gizlilik değil de oyun oynarken kapatma ihtiyacı ya da üçüncü parti uzantılara bağımlılık ise, Chromium tabanlı Opera’nın oyun versiyonu olan Opera GX’e göz atın.
Çoklu görevler Opera GX’in odak noktası ve bunun en iyi örneği Kenar Çubuğu olabilir. Çubuğun üstünde GX Control’ü bulacaksınız. Hangi sekmelerin en çok CPU veya RAM kaynağı tükettiğini Chromium’un görev yöneticisinden daha sezgisel bir şekilde görmenizi ve bunları kapatmanızı sağlayan Hot Tabs Killer’ı da burada bulabilirsiniz. GX Control ayrıca tarayıcının ağ, CPU ve RAM kullanımını sınırlamanızı sağlar. Hemen altındaki GX Cleaner, tarayıcının geçici dosyalarının ne kadar yer kapladığını kolayca görmenizi ve bunların bir kısmını veya tamamını kaldırmanızı sağlar.
Kenar Çubuğu, aynı pencere içinde farklı sekme kümeleri olan Çalışma Alanları oluşturmanıza da olanak tanır. Bu özellik, çoğu tarayıcıda üçüncü taraf eklentilerle mümkün olan bir özellik. Kenar çubuğunda ayrıca tüm popüler yayın hizmetlerini destekleyen bir müzik çaların yanı sıra geçmiş, uzantılar ve tarayıcı ayarları düğmeleri de bulunuyor. Bir Twitch düğmesi, popüler mesajlaşma uygulamaları ve daha fazlası yine Kenar Çubuğu’na eklenebilir.
Opera’nın mağazasındaki uzantılardan bazıları, sekme yöneticileri, hesap makineleri ve not uygulamaları dahil olmak üzere özellikle Kenar Çubuğu için tasarlandı. Buraya ayrıca YouTube, Google Çeviri ve Twitter için resmi olmayan uygulamalar da ekleyebilirsiniz. Her kenar çubuğu düğmesi ve hatta kenar çubuğunun kendisinin de kaldırılabilir olduğunu ekleyelim.
GX, Chrome’da gereksiz yere karmaşık olan şeyleri kolaylaştırmayı hedefler. Bir video izlediğinizde, tarayıcı penceresi simge durumuna küçültüldüğünde bile videoyu yeniden boyutlandırmanıza ve hareket ettirmenize olanak tanıyan resim içinde resim düğmesini göreceksiniz. Adres alanında, ekranın veya herhangi bir bölümünün anlık görüntüsünü alabilir ve ardından bulanıklık, oklar, vurgular ve daha fazlasını ekleyebilirsiniz. Ayrıca herhangi bir site için reklamları veya izleyicileri engelleyebilirsiniz.
Gezinti çubuğunun sağ tarafında, kullanışlı veya ilginç ayarlara kısayollar içeren Kolay Kurulum menüsünü göreceksiniz: GX Lights, tarayıcının tema renklerini Razer çevre birimleriyle senkronize etmenizi sağlar. “Koyu sayfaları zorla” seçeneği, resimleri veya videoları etkilemeden her siteyi karanlık temaya uyarlar.
Gizlilik sizin için bir öncelikse, Opera’nın tarayıcıları sizin için pek de iyi seçenek değil. Opera’nın gizlilik politikası Google’ın politikasından çok daha farklı veya iyi sayılmaz. Ayrıca Opera’nın isteğe bağlı “VPN” özelliğinin, verilerinizi Opera’nın sunucuları üzerinden yönlendiren bir proxy hizmeti olduğu biliniyor.
Opera GX şimdilik sadece Windows için sunuluyor. İndirme sayfasına gitmek için bu bağlantıya tıklayın.
