efe1410
Çalışkan
- Katılım
- 9 Aralık 2024
- Mesajlar
- 30
- Beğeniler
- 9
Kızılbaş Adı Nereden Geliyor?
"Şeyh Haydar’ın müridlerine on iki dilimli ve kırmızı renkli bir başlık giydirdiği, bu suretle kendinden olanlar ile olmayanları sembolik olarak ayırdığını biliyoruz. Bundan dolayı Safevi tarikatının müritlerine kızılbaş denilmeye başlandığı da vâkıadır.”
Son Kızılbaş Şah İsmail, Tufan Gündüz
Kızılbaş tabiri İlk defa Şeyh Haydar zamanında dile getirilmişti. O, kendi müritlerini diğer tarikatların müritlerinden ayırmak amacıyla tarikatın mensuplarına on iki dilimli kırmızı renkli başlık giymelerini istemişti.
Kızılbaşlar Tarihi, Tufan Gündüz
"Safıyyüddin Erdebili'nin aşırı Şi'i tarikatıydı. Bundan sonra bu Türkmenler bu tarikatı benimseyerek giydikleri kırmızı börkten ötürü 'Kızılbaş' diye bilinmiştir."
Türklük Müslümanlık ve Osmanlı Mirası Halil İnalcık
Yörük – Türkmen – Kızılbaş Ayrımı
Osmanlı döneminde Türkmen boylarına verilen toplu bir terim de Yörük adıdır . Osmanlı bürokratları , Şah'a bağlı Kızılbaş Türkmenlerden ayrı bir ad kullanma kaygısıyla kendi Türkmenleri için " Yörük" adını kullanmışlardır."
Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler Halil İnalcık
Anadolu Türkmenlerinin büyük kısmı Kızılbaş ve Alevî adıyla İran Safevîlerine bağlılıklarını korumuşlar hatta bir Türkmen grubu Şâh-Sevenler diye Azerbaycan'da yerleşmiştir. Türkmenlerin Alevilikle ilişkileri, 11. yüzyılda, Horasan'da yerleşmeleri sırasında başlamıştır. Anadolu'da Horasan erenleri deyiminin Bektaşî-Alevî geleneğinde zikredilmesi kayda değer. Halk tarikatlarının önem- li bir kısmı Şi'a (Şi'îlik) ve Alevilikle bağımlıdır.10 Safevî İran'ın ilk şahı İsmail, Anadolu ve Rum-ili'nde Türkmen gruplarıyla yakın ilişki kurmuş, birçokları Şah İsmail'i kendi pîrleri ve meşrû hükümdarları saymış, Şi'îliğin On İki İmam kolunu, Isnâ-'aşeriye'yi benimsemişlerdir.
Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet Sayfa Halil İnalcık
Türkmenlerin İnanç Yapısı ve Devlete Bakışı
13. yüzyıldan beri kırmızı külahlarıyla tanınan militan Alevî Türkmen göçerleri, Kızılbaş genel adı altında anılmakta idiler. Kızılbaşlar, koyu Şi'i-Alevî olup Türkmenlere hitap eden bir tarikatın başı Erdebil şeyh ailesine daha 15. yüzyılın ilk yarısından beri bağlı idiler.
Devlet-i Aliyye - Klasik Dönem (1302-1606) Halil İnalcık:
Özetle yörükler, kendi ekonomik faaliyetlerini ve hayat sahalarını kısan, aşiret hukukuna ve âdetlerine önem vermeyen Osmanlı rejimini bir baskı rejimi olarak görüyorlardı. Şerîatı, pâdişahın kanûnlarını ve merkezî idareyi temsil eden kadıları ve kulları düşman gibi görüyorlar, Sünnî İslâmiyeti temsil eden rejime karşı İslâmiyetin kendi kabile âdetlerine ve şamanist inançlarına uygun bir şeklini telkin eden heterodoks derviş tarikatlerine fanatik bir bağlılıkla bağlanıyorlardı. 13. yüzyıldan beri kırmızı külahlarıyla tanınan militan Alevî Türkmen göçerleri, Kızılbaş genel adı altında anılmakta idiler.
Devlet-i Aliyye - Klasik Dönem (1302-1606) Halil İnalcık
Orta Anadolu bozkırları, Toros Dağları ve Tokat ile Sivas arası yaylalardaki güçlü Türkmen toplulukları, Osmanlı yönetiminin merkezileştirme eğilimine karşı idiler. Yerleşik nüfusu korumak ve tarım gelirlerini elde tutmak çabasıyla yönetim, bu aşiretleri denetimi altına almak istiyor, onları tahrir defterlerine geçiriyor, düzenli vergiye tabi tutuyordu. Osmanlı yönetimi sünni Ortodoksluk davasına sarılırken aşiretler, göçebe töresi ve şaman inançlarıyla derinden değişikliğe uğramış bir İslam biçimini savunan derviş tarikatlarına bağlanıyorlardı. Aşiretler, Osmanlı karşıtı politik ve toplumsal özlemlerini Heterodoks din giysilerine bürüyor, giydikleri kırmızı başlıktan ötürü “Kızılbaş” diye biliniyorlardı.
Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ Halil İnalcık
Osmanlı ile Safevîler Arasında Kızılbaşlar
İran’a hâkim olan ve Safevî Devleti’ni kuran güç bütünüyle Kızılbaş Türkmenlerdi.
Son Kızılbaş Şah İsmail Tufan Gündüz
Şah İsmail'in Osmanlı ülkesinde Şii- Alevi-Kızılbaş Türkmenleri himaye etmesi, bu aşiretlerden gelenlere ordusuna yer vermesi üzerine Osmanlılar Şia'ya yakın gruplara baskı siyasetine yönelmiştir. Osmanlılar Şah İsmail ve Şah Abbas idaresindeki Şi'i İran'ı en büyük rakip saymaktadır. Aradaki düşmanlık siyasi ve ekonomik olduğu kadar dinidir .
Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet Halil İnalcık
Aşiretlerin, çoğunlukla Kızılbaş Türkmen aşiretlerinin, Osmanlı-İran sınırının her iki tarafında ortak arayışı içinde her mevsim bir o yana, bir bu yana geçmeleri, Osmanlılar ile Safeviler arasındaki başlıca çatışma nedenlerinden biriydi..
Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1 Halil İnalcık
Safevi kaynaklarında Türkmen tabiri genel olarak Akkoyunlular için kullanılır ve bu yönüyle Sünnilik ile eşleştirilir. Kızılbaşlık ise doğrudan Safevi ordusu anlamında kullanılır.
Son Kızılbaş Şah İsmail Tufan Gündüz
Not: Alıntılayarak yazdım bazı sözlerde yazım yanlışı, kaynak yanlışı olabilir. Yazarken çok kafam karıştı, kaynak doğruluğuna bakmak isterseniz sözleri alıp 1000kitap.com'a yazarsanız alıntı yapan varsa kitaptan bulursunuz.
"Şeyh Haydar’ın müridlerine on iki dilimli ve kırmızı renkli bir başlık giydirdiği, bu suretle kendinden olanlar ile olmayanları sembolik olarak ayırdığını biliyoruz. Bundan dolayı Safevi tarikatının müritlerine kızılbaş denilmeye başlandığı da vâkıadır.”
Son Kızılbaş Şah İsmail, Tufan Gündüz
Kızılbaş tabiri İlk defa Şeyh Haydar zamanında dile getirilmişti. O, kendi müritlerini diğer tarikatların müritlerinden ayırmak amacıyla tarikatın mensuplarına on iki dilimli kırmızı renkli başlık giymelerini istemişti.
Kızılbaşlar Tarihi, Tufan Gündüz
"Safıyyüddin Erdebili'nin aşırı Şi'i tarikatıydı. Bundan sonra bu Türkmenler bu tarikatı benimseyerek giydikleri kırmızı börkten ötürü 'Kızılbaş' diye bilinmiştir."
Türklük Müslümanlık ve Osmanlı Mirası Halil İnalcık
Yörük – Türkmen – Kızılbaş Ayrımı
Osmanlı döneminde Türkmen boylarına verilen toplu bir terim de Yörük adıdır . Osmanlı bürokratları , Şah'a bağlı Kızılbaş Türkmenlerden ayrı bir ad kullanma kaygısıyla kendi Türkmenleri için " Yörük" adını kullanmışlardır."
Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler Halil İnalcık
Anadolu Türkmenlerinin büyük kısmı Kızılbaş ve Alevî adıyla İran Safevîlerine bağlılıklarını korumuşlar hatta bir Türkmen grubu Şâh-Sevenler diye Azerbaycan'da yerleşmiştir. Türkmenlerin Alevilikle ilişkileri, 11. yüzyılda, Horasan'da yerleşmeleri sırasında başlamıştır. Anadolu'da Horasan erenleri deyiminin Bektaşî-Alevî geleneğinde zikredilmesi kayda değer. Halk tarikatlarının önem- li bir kısmı Şi'a (Şi'îlik) ve Alevilikle bağımlıdır.10 Safevî İran'ın ilk şahı İsmail, Anadolu ve Rum-ili'nde Türkmen gruplarıyla yakın ilişki kurmuş, birçokları Şah İsmail'i kendi pîrleri ve meşrû hükümdarları saymış, Şi'îliğin On İki İmam kolunu, Isnâ-'aşeriye'yi benimsemişlerdir.
Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet Sayfa Halil İnalcık
Türkmenlerin İnanç Yapısı ve Devlete Bakışı
13. yüzyıldan beri kırmızı külahlarıyla tanınan militan Alevî Türkmen göçerleri, Kızılbaş genel adı altında anılmakta idiler. Kızılbaşlar, koyu Şi'i-Alevî olup Türkmenlere hitap eden bir tarikatın başı Erdebil şeyh ailesine daha 15. yüzyılın ilk yarısından beri bağlı idiler.
Devlet-i Aliyye - Klasik Dönem (1302-1606) Halil İnalcık:
Özetle yörükler, kendi ekonomik faaliyetlerini ve hayat sahalarını kısan, aşiret hukukuna ve âdetlerine önem vermeyen Osmanlı rejimini bir baskı rejimi olarak görüyorlardı. Şerîatı, pâdişahın kanûnlarını ve merkezî idareyi temsil eden kadıları ve kulları düşman gibi görüyorlar, Sünnî İslâmiyeti temsil eden rejime karşı İslâmiyetin kendi kabile âdetlerine ve şamanist inançlarına uygun bir şeklini telkin eden heterodoks derviş tarikatlerine fanatik bir bağlılıkla bağlanıyorlardı. 13. yüzyıldan beri kırmızı külahlarıyla tanınan militan Alevî Türkmen göçerleri, Kızılbaş genel adı altında anılmakta idiler.
Devlet-i Aliyye - Klasik Dönem (1302-1606) Halil İnalcık
Orta Anadolu bozkırları, Toros Dağları ve Tokat ile Sivas arası yaylalardaki güçlü Türkmen toplulukları, Osmanlı yönetiminin merkezileştirme eğilimine karşı idiler. Yerleşik nüfusu korumak ve tarım gelirlerini elde tutmak çabasıyla yönetim, bu aşiretleri denetimi altına almak istiyor, onları tahrir defterlerine geçiriyor, düzenli vergiye tabi tutuyordu. Osmanlı yönetimi sünni Ortodoksluk davasına sarılırken aşiretler, göçebe töresi ve şaman inançlarıyla derinden değişikliğe uğramış bir İslam biçimini savunan derviş tarikatlarına bağlanıyorlardı. Aşiretler, Osmanlı karşıtı politik ve toplumsal özlemlerini Heterodoks din giysilerine bürüyor, giydikleri kırmızı başlıktan ötürü “Kızılbaş” diye biliniyorlardı.
Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ Halil İnalcık
Osmanlı ile Safevîler Arasında Kızılbaşlar
İran’a hâkim olan ve Safevî Devleti’ni kuran güç bütünüyle Kızılbaş Türkmenlerdi.
Son Kızılbaş Şah İsmail Tufan Gündüz
Şah İsmail'in Osmanlı ülkesinde Şii- Alevi-Kızılbaş Türkmenleri himaye etmesi, bu aşiretlerden gelenlere ordusuna yer vermesi üzerine Osmanlılar Şia'ya yakın gruplara baskı siyasetine yönelmiştir. Osmanlılar Şah İsmail ve Şah Abbas idaresindeki Şi'i İran'ı en büyük rakip saymaktadır. Aradaki düşmanlık siyasi ve ekonomik olduğu kadar dinidir .
Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet Halil İnalcık
Aşiretlerin, çoğunlukla Kızılbaş Türkmen aşiretlerinin, Osmanlı-İran sınırının her iki tarafında ortak arayışı içinde her mevsim bir o yana, bir bu yana geçmeleri, Osmanlılar ile Safeviler arasındaki başlıca çatışma nedenlerinden biriydi..
Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1 Halil İnalcık
Safevi kaynaklarında Türkmen tabiri genel olarak Akkoyunlular için kullanılır ve bu yönüyle Sünnilik ile eşleştirilir. Kızılbaşlık ise doğrudan Safevi ordusu anlamında kullanılır.
Son Kızılbaş Şah İsmail Tufan Gündüz
Not: Alıntılayarak yazdım bazı sözlerde yazım yanlışı, kaynak yanlışı olabilir. Yazarken çok kafam karıştı, kaynak doğruluğuna bakmak isterseniz sözleri alıp 1000kitap.com'a yazarsanız alıntı yapan varsa kitaptan bulursunuz.
